Rahim iç tabakası, rahim iç yüzeyini kaplayan, üreme çağındaki kadında her adet döngüsünde yumurtalık hormonlarının etkisiyle kalınlaşarak yenilenen ve adet kanamasıyla düzenli olarak vücuttan atılan tabakadır. Bu bölge gebelik oluştuğunda bebeği barındıran ve onun büyümesi için gerekli ortamı sağlayan bölgedir.

​

Rahim iç tabakası basit bir anlatımla ön ve arka olmak üzere birbiri üzerine katlanmış olarak duran iki parçadan meydana gelir. Bu iki parça yakın temas halinde olmasına karşın kolaylıkla birbirinden uzaklaşarak ayrılabilmektedir. Problemli kürtajlar başta olmak üzere herhangi bir nedenle bu tabakanın zarar görmesi halinde ön ve arka parçalar ufak veya geniş bir alanda birbirlerine yapıştıklarında yapışan bölge kullanılamaz hale gelir ve adet döngüsündeki değişlikliklere katılamaz. Bunun sonucunda da alışılmış olandan daha az adet görmeden hiç adet görememeye uzanan belirtiler ortaya çıkar.

Rahim içi Yapışıklar Neden Oluşur?

Ülkemizde rahimde görülen yapışıklıkların en sık görülen nedeni usulsüzce uygulanan kürtajlardır. Kürtaj düşük veya başka bir nedenle aşırı kanama olması durumunda tanı ve tedavi amacıyla uygulanan bir işlemdir. Bu müdahalede rahim iç tabakasının yüzeysel ve kanama sorunu yaratan kısmı dışarı alınmakta, ancak rahim iç tabakasının yenilenmesinden sorumlu derin tabaka yerinde bırakılmaktadır. İşlem çok aşırı uygulandığında derin tabaka zarar görmekte ve rahim içinde zarar gören bölgeler birbirine yapışarak işlevlerini yitirmektedir.

​

Önceleri gebelik tahliyelerinde yaygın olarak uygulanan metal aletlerle "kazıma" yöntemi günümüzde yerini vakum ile aspirasyon yöntemine bıraktığından kürtaj sonrası yapışıklıklar oldukça azalmıştır. Ancak yine de usulsüzce uygulanan veya ileri gebelik haftalarında veya doğum sonrasında kanamayı durdurmak amacıyla uygulanan müdahaleler sonrasında oluşan yapışıklıklara rastlanabilmektedir. Kürtaj uygulandığında rahim içinde bir enfeksiyon olması veya sonradan gelişmesi veya kısa aralıklarla tekrarlanan kürtajlar yapışıklık riskini artırmaktadır.

​

Rahimiçi yapışıklıklar kürtaj dışında bazen rahim iç tabakasının da zarar görebildiği miyom çıkarılma ameliyatlarında ve sezaryan sonrasında ender de olsa görülmektedir. Diğer ve oldukça ender görülen bir durum da rahim iç tabakasının verem hastalığıdır.

​

Ne Gibi Belirtiler Verir?

Rahim içi yapışıklıkların en sık görülen belirtisi kadının kürtaj işlemi sonrasında gördüğü adetlerde alıştığı adet kanamasının miktar olarak azalmasıdır. Bunun yanında kürtaj sonrasında adet kanamasının ilaç tedavisi yapılmasına rağmen hiç görülmemesi diğer sık görülen bir belirtidir.

İleri durumlarda tekrarlayan düşükler ve gebe kalamama gibi sorunlar da ortaya çıkabilmektedir.

​

Nasıl Tanı Konur?

Kürtaj sonrasında beklenen adet kanaması olmaz ise "söktürücü" ilaç verilir. Bu ilaç tedavisine rağmen adet görülememesi durumunda öncelikle kadının adet görme belirtileri (kasıklarda ağrı gibi) olup olmadığı sorulur. Zira kürtaj sonrası adet görememenin en sık nedeni rahim içi yapışıklığı değil, rahim ağzındaki basit tıkanıklıklardır. Bu durumda adet kanaması dışarı akamadığı için adet sancısı gibi belirtilere rağmen "sökülme" gerçekleşememektedir. Çoğu durumda yapılan ultrasonda da rahim içinde akamayan kan gözlenebilir.

Halbuki Asherman tipi rahim içi yapışıklığı olanda adet görecekmiş gibi belirtiler ve ultrasonda rahim içinde kan birikimi yoktur zira bu durumda yapışıklık nedeniyle rahim içi gelişememekte ve ince kalmaktadır. Adet döngüsü boyunca yapılan ultrasonlarda normalde giderek kalınlaşması gereken rahim iç tabakasının ince kaldığı rahatlıkla gözlenebilir.

Şüpheli durumda yapılan ilaçlı rahim fili (HSG) olayı ve derecesini net olarak belirler. Resimlerde normal ve yapışıklığı olan bir rahimin HSG görüntüsü yer almaktadır: